Có nhiều nguyên nhân khiến chúng ta cảm thấy ngứa ngáy ở trên da như bị dị ứng, do thời tiết, mầm bệnh và do các con vật cắn, đốt. Đôi khi, cũng có một số trường hợp bị ngứa mà không xác định được nguyên nhân.
Khi bị muỗi cắn, chúng sẽ tiêm vào cơ thể chúng ta một loại hợp chất chống đông máu khiến cơ thể giải phóng Histamine để làm tăng tốc độ lưu thông máu, nhưng sẽ khiến cho mao mạch sưng lên. Đó là lý do tại sao chúng ta thấy những vết cắn thường sưng lên sau khi bị côn trùng tấn công. Ngoài ra, hệ thần kinh cũng bị kích thích, khiến chúng ta cảm thấy bị ngứa ngáy và dùng tay gãi lên vết sưng.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Oxford về cơ chế gây ngứa ở chuột. Tín hiệu ngứa ở da chuột sẽ được truyền tới tủy sống thông qua dây thần kinh, tại đây một loại phân tử có tên là Natiuretic Polypeptide B sẽ được sản sinh ra và gửi tín hiệu tới não bộ gây ra cảm giác ngứa và muốn gãi. Khi gãi, móng tay chà xát lên vùng gia bị tổn thương gây đau nhẹ lấn át cảm giác ngứa, khiến chúng ta cảm thấy rằng đã hết ngứa tạm thời.
Theo một giả thuyết khác thì da có khả năng nhận biết để phân biệt đâu là tác nhân nguy hiểm có thể gây hại cho cơ thể. Do đó, tín hiệu thần kinh sẽ kích thích não bộ gây ra cảm giác ngứa, khiến chúng ta đưa tay gãi ở vùng có những thứ gây hại để loại bỏ chúng ra khỏi bề mặt da.
Tuy nhiên, ở một số người có thể sẽ mắc phải một hội chứng khiến họ luôn cảm thấy cơ thể họ như đang có những con kí sinh, côn trùng bò lúc nhúc dưới da, khiến họ cảm thấy ngứa ngáy khắp người. Những người này thường được gọi là những người mắc phải chứng rối loạn cảm giác, gây ngứa ngáy khó chịu và để giải quyết vấn đề trên, thì họ cần được chữa trị bệnh về tâm lý.