Nguyên nhân dẫn đến trận lũ kinh hoàng tại thành phố Trịnh Châu, Trung Quốc

Từ ngày 17 tháng 7 đến 20 tháng 7, những trận mưa lớn liên tục trút xuống thành phố Trịnh Châu, thủ phủ tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, trở thành một trong những trận mưa lớn nhất được ghi nhận trên toàn cầu.

Các nhà khoa học cho rằng, trận mưa kinh hoàng này là kết quả của sự hội tụ ba điều kiện khí tượng, ngoài ra còn được tăng cường bởi hiện tượng biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Theo đó, điều kiện khí tượng đầu tiên là hơi ẩm nhiệt đới đã bao trùm nhiều khu vực ở miền nam Trung Quốc từ nhiều ngày trước đó. Điều kiện thứ hai là cơn bão Cempaka đổ bộ vào thị trấn Dương Tiêm, phía tây Hong Kong, mang hơi ẩm từ Biển Đông tiếp thêm cho hơi ẩm sẵn có ở miền nam Trung Quốc. Và điều kiện thứ ba là bão In-Fa di chuyển về phía bắc Đài Loan, cơn bão này dồn hơi nước từ biển Hoa Đông vào đất liền.

Chỉ trong vòng một tiếng, từ 16h đến 17h ngày 20 tháng 7, mực nước mưa đo được là 201,9mm, góp phần khiến tổng lượng mưa trong ngày của Trịnh Châu vượt 609 mm, gần tương đương với lượng mưa trung bình cả năm của Trịnh Châu, xấp xỉ 645 mm.

Khi dự đoán lượng mưa, các nhà thiên văn thường nhắc tới chỉ số PWAT - lượng nước có trong một thể tích khí quyển, chỉ số này giúp dự đoán khả năng xảy ra mưa lớn. PWAT trên 38,1mm có thể tạo ra những trận mưa như trút nước. Ngày 20 tháng 7, chỉ số PWAT ở phía đông Trung Quốc đã lên tới 63,5 mm đến 76,2 mm.

Chỉ số PWAT ở phía đông Trung Quốc tăng cao có hai tác động. Tác động thứ nhất là nó cung cấp độ ẩm cần thiết cho những trận mưa lớn. Phần lớn lượng ẩm đó tích tụ dọc theo dải mây Mai Vũ - dải mây thường gây mưa lớn nằm vắt qua khu vực phía đông Trung Quốc và phía bắc đảo Đài Loan vào mùa hè.

Tác động thứ 2 là nó làm tăng hiệu suất kết tủa. Khi mưa xảy ra, không khí bên dưới thường không có độ ẩm 100%, không khí khô bên dưới sẽ khiến một lượng nước bị bay hơi trên đường rơi xuống, thể tích khối nước từ bên ngoài bị giảm, điều này khiến lượng nước trong một hạt mưa mất đi 30-40% lúc rơi xuống.

Tuy nhiên, trong trường hợp không khí bên dưới quá ẩm, hầu hết lượng nước trong các đám mây sẽ trút xuống mặt đất với mật độ dày hơn.

Kết hợp tất cả những yếu tố trên lại đã tạo ra trận mưa “ngàn năm có một” trút xuống thành phố Trịnh Châu trong ngày 20 tháng 7.

Bên cạnh đó, dự báo thiếu chính xác về địa điểm hứng chịu lượng mưa lớn làm cho các nhà chức trách Trịnh Châu không kịp trở tay ứng phó khi nước lũ đột ngột dâng cao. Cụ thể, ngày 17 tháng 7, chính quyền địa phương phát cảnh báo, thành phố Tiêu Tác có thể hứng chịu lượng mưa lên đến 500mm vào ngày 19 tháng 7, có thể nơi này sẽ chứng kiến một trận lũ lụt lớn "chưa từng có trong một thế kỷ". Các khu vực khác,bao gồm thủ phủ Trịnh Châu, cách Tiêu Tác chưa đầy 100 km về phía nam, cũng sẽ hứng chịu mưa lớn nhưng cường độ nhỏ hơn.

Nước lũ dâng cao nhấn chìm rất nhiều xe hơi trong thành phố, người dân Trịnh Châu đang trong trạng thái sợ hãi khi mực nước cứ liên tục dâng cao.