Tổng thống Philippines thông báo chấm dứt hiệp định quân sự VFA với Mỹ

Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte cho hay đã đến lúc Philippines độc lập hơn về quốc phòng, không phụ thuộc hay dựa dẫm vào Mỹ. Đồng thời ông này cho rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ là mối nguy hiểm tiềm tàng cho những hành động gây hứng từ những kẻ thù của Mỹ. Ông Salvador Panelo trích lời dẫn của ông Duterte trên tờ Reuters “Đã đến lúc chúng ta phải dựa vào bản thân, chúng ta sẽ củng cố nền quốc phòng và không dựa dẫm vào bất kỳ quốc gia nào”.

Ông Duterte quyết định chấm dứt VFA khi chỉ huy cảnh sát trưởng Ronald dela Rosa của nước này nói bị Mỹ từ chối thị thực, vì bị cáo buộc liên quan đến vụ bắt cóc thượng nghị sĩ Mỹ thường xuyên chỉ trích ông Duterte.

Trong suốt thời gian cầm quyền 3 năm, đây là lần đầu tiên ông Duterte hủy bỏ một thỏa thuận với Mỹ. Mặc dù trước đó ông luôn có thái độ gay gắt và cho rằng Mỹ đạo đức giả. Bằng chứng đầu tuần này ông Duterte cho hay Mỹ giấu vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ Philippines.

Thông tin hủy bỏ hiệp định VFA đã được thông báo đến Đại sứ quán Mỹ tại Manila. Việc hủy bỏ thỏa thuận sẽ diễn ra sau khi một bên thông báo chấm dứt.

Quan hệ quân sự của Philippines và nước từng đô hộ là Mỹ bắt đầu từ Hiệp ước Phòng thủ chung (MTD) vào năm 1950, đến nay vẫn tồn tại. Đến năm 1988 Hiệp định Các lực lượng thăm viếng (VFA) được ký kết năm cho phép hàng ngàn lính Mỹ đồn trú ở Philippines luân phía dưới danh nghĩa hỗ trợ nhân đạo và huấn luyện quân sự, nhiều đợt tập trận này diễn ra hằng. Nhiệm kỳ của Tổng thống Barack Obama hai bên tiếp tục ký Thỏa thuận hợp tác Quốc phòng nâng cao (EDCA).

Hiện tại Mỹ có 300 đầu việc tại Philippines. Việc chấm dứt VFA sẽ tác động đến hàng trăm cam kết huấn luyện quân sự của hai bên. Tuy nhiên trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề về quân sự - chính trị Clarke Cooper cho hay sẽ không có nguy cơ nào xảy ra khi chấm dứt VFA và cho biết đã có những “giá trị to lớn được thừa nhận” trong hiệp định VFA như việc trang bị vũ khí và tương tác với phía Mỹ.

Trích nội dung trả lời phỏng vấn tờ Philstar của Philippines của ông Cooper:

“Không có VFA, có thể các hoạt động như cam kết song phương, ví dụ tập trận, không diễn ra nữa.”

Tại phiên điều trần trước thượng viện tuần trước để xem lại các thỏa thuận quân sự với Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana nói VFA “ra đời từ nhu cầu của cả đôi bên” nhưng nay Philippines cần hướng tới việc tự chủ.

Thời điểm hiện tại Tổng thống Duterte ưa thích mối quan hệ ấm áp với Trung Quốc, Nga và gia tăng quan hệ quốc phòng với hai nước này.